The answer, of course, is everybody. In fact, the whole story is starting to feel like a comedy routine: Yet again the economy slides, unemployment soars, banks get into trouble, governments rush to the rescue -- but somehow it's only the banks that get rescued, not the unemployed.
Just to be clear, Spanish banks did indeed need a bailout. Spain was clearly on the edge of a "doom loop" -- a well-understood process in which concern about banks' solvency forces the banks to sell assets, which drives down the prices of those assets, which makes people even more worried about solvency. Governments can stop such doom loops with an infusion of cash; in this case, however, the Spanish government's own solvency is in question, so the cash had to come from a broader European fund.
So there's nothing necessarily wrong with this latest bailout (although a lot depends on the details). What's striking, however, is that even as European leaders were putting together this rescue, they were signaling strongly that they have no intention of changing the policies that have left almost a quarter of Spain's workers -- and more than half its young people -- jobless.
Most notably, last week the European Central Bank declined to cut interest rates. This decision was widely expected, but that shouldn't blind us to the fact that it was deeply bizarre. Unemployment in the euro area has soared, and all indications are that the Continent is entering a new recession. Meanwhile, inflation is slowing, and market expectations of future inflation have plunged. By any of the usual rules of monetary policy, the situation calls for aggressive rate cuts. But the central bank won't move.
And that doesn't even take into account the growing risk of a euro crackup. For years Spain and other troubled European nations have been told that they can only recover through a combination of fiscal austerity and "internal devaluation," which basically means cutting wages. It's now completely clear that this strategy can't work unless there is strong growth and, yes, a moderate amount of inflation in the European "core," mainly Germany -- which supplies an extra reason to keep interest rates low and print lots of money. But the central bank won't move.
Meanwhile, senior officials are asserting that austerity and internal devaluation really would work if only people truly believed in their necessity.
Consider, for example, what Joerg Asmussen, the German representative on the European Central Bank's executive board, just said in Latvia, which has become the poster child for supposedly successful austerity. (It used to be Ireland, but the Irish economy keeps refusing to recover). "The key difference between, say, Latvia and Greece," Asmussen said, "lies in the degree of national ownership of the adjustment program -- not only by national policymakers but also by the population itself."
Call it the Darth Vader approach to economic policy; Asmussen is in effect telling the Greeks, "I find your lack of faith disturbing."
Oh, and that Latvian success consists of one year of pretty good growth following a Depression-level economic decline over the previous three years. True, 5.5 percent growth is a lot better than nothing. But it's worth noting that America's economy grew almost twice that fast -- 10.9 percent! -- in 1934, as it rebounded from the worst of the Great Depression. Yet the Depression was far from over.
Put all of this together and you get a picture of a European policy elite always ready to spring into action to defend the banks, but otherwise completely unwilling to admit that its policies are failing the people the economy is supposed to serve.
Still, are we much better? America's near-term outlook isn't quite as dire as Europe's, but the Federal Reserve's own forecasts predict low inflation and very high unemployment for years to come -- precisely the conditions under which the Fed should be leaping into action to boost the economy. But the Fed won't move.
What explains this trans-Atlantic paralysis in the face of an ongoing human and economic disaster? Politics is surely part of it -- whatever they may say, Fed officials are clearly intimidated by warnings that any expansionary policy will be seen as coming to the rescue of President Barack Obama. So, too, is a mentality that sees economic pain as somehow redeeming, a mentality that a British journalist once dubbed "sado-monetarism."
Whatever the deep roots of this paralysis, it's becoming increasingly clear that it will take utter catastrophe to get any real policy action that goes beyond bank bailouts. But don't despair: at the rate things are going, especially in Europe, utter catastrophe may be just around the corner.
By
Στην πραγματικότητα η όλη ιστορία αρχίζει να μοιάζει σαν μία αστεία ρουτίνα. Μία ακόμα φορά η οικονομία ολισθαίνει, η ανεργία μαστίζει, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα, οι κυβερνήσεις σπεύδουν να τις σώσουν. Όμως για κάποιο λόγο μόνο οι τράπεζες διασώζονται, ποτέ οι άνεργοι.
Για να είμαστε ειλικρινείς, οι Ισπανικές τράπεζες όντως χρειαζόντουσαν βοήθεια για να διασωθούν. Η Ισπανία βρισκόταν προ ενός καταστροφικού κύκλου. Λόγω έλλειψης φερεγγυότητας οι τράπεζες θα αναγκαζόντουσαν να πουλήσουν μέρος του ενεργητικού τους. Αυτό θα οδηγούσε σε μείωση των τιμών του ενεργητικού τους και στη συνέχεια σε περαιτέρω ανησυχία και αμφισβήτηση της φερεγγυότητάς τους.
Οι κυβερνήσεις μπορούν να σταματήσουν αυτόν τον καταστροφικό κύκλο με ενίσχυση της ρευστότητας. Σε αυτήν την περίπτωση όμως θα δημιουργηθεί πρόβλημα με τη φερεγγυότητα της ισπανικής κυβέρνησης, οπότε η ένεση ρευστότητας θα έπρεπε να γίνει από ένα ευρωπαϊκό ταμείο.
Φαίνεται λοιπόν να μην υπάρχει κάτι λάθος με τη διάσωση των Ισπανικών τραπεζών, αν και πολλά εξαρτώνται από τις λεπτομέρειες. Ωστόσο το εντυπωσιακό είναι πως αν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν σε αυτή τη διάσωση έχουν επισημάνει πως δεν έχουν καμία πρόθεση να αλλάξουν τις πολιτικές που έχουν οδηγήσει το 25% των Ισπανών εργαζομένων και πάνω από 50% των νέων της χώρας στην ανεργία.
Ειδικότερα, την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να μειώσει τα επιτόκια. Αυτή η απόφαση ήταν από τους περισσότερους αναμενόμενη, αλλά δεν σημαίνει πως δεν ήταν πολύ περίεργη. Η ανεργία στην ευρωζώνη έχει αυξηθεί και όλες οι ενδείξεις δείχνουν πως η Ευρώπη εισέρχεται σε μία νέα ύφεση. Εν τω μεταξύ, ο πληθωρισμός επιβραδύνεται και οι εκτιμήσεις των αγορών δείχνουν πως το μέλλον θα υπάρξει μεγάλη πτώση του. Σύμφωνα με τους λογικούς κανόνες της νομισματικής πολιτικής η κατάσταση απαιτεί επιθετική μείωση των επιτοκίων. Όμως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν το έπραξε.
Δεν λαμβάνει μάλιστα υπόψη της τον αυξανόμενο κίνδυνο της κατάρρευσης του ευρώ. Εδώ και χρόνια η Ισπανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες με προβλήματα υποστηρίζουν πως ο μόνος τρόπος για να ανακτήσουν τη δυναμική τους είναι ένας συνδυασμός δημοσιονομικής λιτότητας και «εσωτερικής υποτίμησης», που ουσιαστικά σημαίνει μείωση των μισθών. Είναι πλέον απολύτως σαφές ότι η στρατηγική αυτή δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν υπάρξει μία ισχυρή ανάπτυξη και ναι μία μέτρια αύξηση του πληθωρισμού στον ευρωπαϊκό πυρήνα, κυρίως στη Γερμανία, που αποτελεί έναν ακόμα λόγο για να μειωθούν τα επιτόκια και να τυπωθεί νέο χρήμα. Όμως η Κεντρική Τράπεζα δεν κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.
Εν τω μεταξύ, ανώτεροι αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως η λιτότητα και η εσωτερική υποτίμηση θα μπορούσαν να εφαρμοστούν μόνο εάν οι άνθρωποι πραγματικά πιστέψουν στην αναγκαιότητα τους.
Δείτε για παράδειγμα τι είπε στη Λετονία ο Jörg Asmussen, εκπρόσωπος της Γερμανίας στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, η οποία έχει γίνει πρότυπο για τη δήθεν επιτυχημένη λιτότητα. (Αυτός ο ρόλος υπολογιζόταν για την Ιρλανδία. Όμως η οικονομία της Ιρλανδίας αδυνατεί να ανακάμψει). «Η βασική διαφορά μεταξύ Λετονίας και Ελλάδας είναι η συμμετοχή της ίδιας της κοινωνίας στο πρόγραμμα προσαρμογής», δήλωσε ο Jörg Asmussen.
Αυτό ονομάζεται προσέγγιση του Darth Vader στην οικονομική πολιτική. Ο Jörg Asmussen εν ολίγοις λέει στους Έλληνες: «Θεωρώ την την έλλειψη πίστης σας ανησυχητική» (Σημείωση: Ατάκα του Darth Vader από το Star Wars).
Α! Και πως η επιτυχία της Λετονίας έγκειται στο ένας έτος ανάπτυξης ύστερα από τρία χρόνια οικονομικής ύφεσης, σε επίπεδο κατάρρευσης. Είναι αλήθεια πως η ανάπτυξη 5,5% είναι πολύ καλύτερη από το τίποτα. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως η οικονομία των ΗΠΑ αυξήθηκε σχεδόν δύο φορές γρηγορότερα 10,9%, το 1934 όταν ανέκαμπτε από την κατάρρευσης της Μεγάλης Ύφεσης.
Συνδέστε όλα αυτά και θα έχετε μία εικόνα της ευρωπαϊκής πολιτικής ελίτ, που είναι πάντα έτοιμη να δράσει για να υπερασπιστεί τις τράπεζες, αλλά απολύτως απρόθυμη να παραδεχτεί πως η οικονομική της πολιτική δεν εξυπηρετεί σε τίποτα τους πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών, που υποτίθεται ότι θα πρέπει να εξυπηρετεί.
Παρ’ όλα αυτά οι ΗΠΑ βρίσκονται σε καλύτερη θέση; Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές των ΗΠΑ δεν είναι τόσο ανησυχητικές όσο της Ευρώπης, αλλά οι προβλέψεις της Fed κάνουν λόγο για χαμηλό πληθωρισμό και πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας για τα επόμενα χρόνια, οι προϋποθέσεις δηλαδή που επιτρέπουν στη Fed να δράσει και να τονώσει την οικονομία. Όμως η Fed δεν θα το κάνει.
Τι εξηγεί αυτή την παράλυση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και η συνεχιζόμενη οικονομική καταστροφή; Η πολιτική αποτελεί σίγουρα κομμάτι της. ό,τι και να λένε οι αξιωματούχοι της Fed επηρεάζονται από την άποψη πως κάθε «επιθετική πολιτική» από μέρους τους θα θεωρηθεί προσπάθεια διάσωσης του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.
Είναι κατά κάποιο τρόπο μία νοοτροπία που αντιλαμβάνεται τον «οικονομικό πόνο» ως μία λύτρωση, μία νοοτροπία την οποία ένας βρετανός δημοσιογράφος την ονόμασε «σαδομονεταρισμό». Όποιες και αν είναι οι βαθιές ρίζες αυτής της παράλυσης γίνεται όλο και περισσότερο σαφές ότι θα προκαλέσει την απόλυτη καταστροφή για να εφαρμόσει οποιαδήποτε πολιτική στο όνομα της διάσωσης των τραπεζών. Αλλά μην απελπίζεστε: Όπως πάνε τα πράγματα, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, η απόλυτη καταστροφή ενδέχεται να βρίσκεται πολύ κοντά.
No comments:
Post a Comment